Τα πλεονεκτήματα της … αταξίας!

Λίγο πολύ όλοι έχουμε ακούσει για τα οφέλη από τη διατήρηση της τάξης στο γραφείο και γενικά στο χώρο που ζούμε και εργαζόμαστε. Λιγότερο γνωστές είναι, όμως, οι θετικές πλευρές της αταξίας! Όσοι την έχουν μελετήσει υποστηρίζουν ότι ευνοεί την ευελιξία, τη δημιουργικότητα και την αποτελεσματικότητα, για τον λόγο ότι μας βοηθά να εξοικονομούμε χρόνο και χρήμα. Η αταξία δεν είναι πάντα καλύτερη από την τάξη. Αλλά, σε οποιαδήποτε κατάσταση, υπάρχει ένας ιδιαίτερος τύπος αταξίας που αυξάνει την αποτελεσματικότητα.

Ο Πολ Χάρις, καθηγητής ψυχολογίας στο Rollins College του Winter Park στη Φλόριντα, ρώτησε τους φοιτητές του πώς φαντάζονταν τους ιδιοκτήτες δύο διαμερισμάτων: το ένα ήταν «πλημμυρισμένο από εφημερίδες, περιοδικά, πεταμένα ρούχα» και το άλλο «με ελεύθερες επιφάνειες, χωρίς εμπόδια, χωρίς σκόνη, με τακτικές στοίβες περιοδικών και εφημερίδων».

Οι φοιτητές χαρακτήρισαν τον ακατάστατο «ανίκανο, αναποτελεσματικό, ανοργάνωτο, ανεύθυνο, τεμπέλη, ήρεμο, φιλελεύθερο, παρορμητικό, ευέλικτο, στοργικό, εραστή της διασκέδασης και με καλή αίσθηση του χιούμορ», ενώ τον τακτικό «ικανό, αποτελεσματικό, οργανωμένο, υπεύθυνο, πολύ εργατικό, αγχώδη, συντηρητικό, προσεκτικό, τυπικό, πειθαρχημένο, που κάνει τα πράγματα με τον δικό του τρόπο, μη ευέλικτο, επιφυλακτικό, εγκρατή και χωρίς αίσθηση του χιούμορ».

Μια πολύ διαδεδομένη εικόνα, με βάση την οποία ο δήμος του Μπράντφορντ (Αγγλία) απέλυσε, για παράδειγμα, τον αρχηγό της τοπικής αστυνομίας, γιατί ήταν ακατάστατος, ενώ το ταχυδρομείο της Αυστραλίας υποβίβασε και επέβαλε πρόστιμο 2.300 δολαρίων (περίπου 1.500 ευρώ) σε μια υπάλληλο που αρνήθηκε να βγάλει από το γραφείο της μια προσωπική φωτογραφία.

Ευτυχώς που ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δεν εργαζόταν στα ταχυδρομεία της Αυστραλίας, καθώς στο γραφείο του, στο Institute for Advanced Study στο Πρίνστον, επικρατούσε ένα συνεχές χάος. Κι όμως, η ικανότητά του στη δουλειά έχει αναγνωριστεί ομόφωνα και θεωρείται ένας από τους πατέρες της επιστήμης που μελετά τη χρησιμότητα της αταξίας. Ο ίδιος συγκεκριμένα διατύπωσε τη φράση: «Αν ένα ακατάστατο γραφείο είναι ενδεικτικό σημάδι ενός ακατάστατου νου, τι δηλώνει, λοιπόν, ένα άδειο γραφείο;».

Η αταξία, πράγματι, ζει και βασιλεύει στον ακαδημαϊκό κόσμο. Λέγεται πως, όταν το γραφείο του έγινε απροσπέλαστο, ο Ρόμπερτ Φόγκελ, κάτοχος βραβείου Νομπέλ και καθηγητής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, απλώς τοποθέτησε ένα άλλο δίπλα, το οποίο είχε την ίδια κατάληξη.

Όσοι μελέτησαν αυτά τα χαοτικά γραφεία, υποστηρίζουν ότι η αταξία βρίσκεται μόνο στα μάτια όποιου τη βλέπει. Πρόκειται, στην πραγματικότητα, για άκρως αποτελεσματικά συστήματα ταξινόμησης των προτεραιοτήτων, πιο αποτελεσματικών και ευέλικτων από ένα αρχείο. Οι στρατηγικές διαχείρισης κατά ένα μεγάλο μέρος γίνονται ασυνείδητα.

Ό,τι μπορεί να περιμένει (και δεν ξεθάβεται συχνά), βουλιάζει στο «ισόγειο», σε επαφή με τον «ημιώροφο», ενώ αυτό που πρέπει να κρατηθεί σε απόσταση χειρός, «επιπλέει» στην επιφάνεια. Κάποιοι εφαρμόζουν ακόμη πιο βελτιωμένες στρατηγικές. Για παράδειγμα, ο Λέον Χέπελ, βιομοριακός ερευνητής στο National Institute of Health των ΗΠΑ, στη δεκαετία του ’50, προκειμένου να ξαναβρεί τα χρήσιμα έγγραφα, χρησιμοποιούσε τη χρονική διάταξη των στρωμάτων σύμφωνα με «γεωλογικές εποχές», με βάση το συλλογισμό ότι όσος περισσότερος χρόνος είχε περάσει από την τελευταία φορά που είδε ένα έγγραφο, τόσο βαθύτερα θα βρισκόταν. Για να κάνει εύκολη τη ζωή του και να επιταχύνει την ταχύτητα εύρεσης, κάλυπτε κάθε χρονικό στρώμα με φύλλα από καφετί χαρτόνι. Μετρώντας τα φύλλα, μπορούσε να ανατρέξει στα έγγραφά του με αρκετή ακρίβεια.

Μπίζνες σε τάξη!
Όσοι προσφέρουν υπηρεσίες «τακτοποίησης» (στην Αμερική η τάξη έχει μετατραπεί σε εμπόριο), υποστηρίζουν ότι κατά μέσο όρο ξοδεύεται μία ώρα την ημέρα στην αναζήτηση πραγμάτων που έχουν τοποθετηθεί άτακτα και ότι κάθε γραφείο απαιτεί κατά μέσο όρο 37 ώρες δουλειάς.

Το θετικό χάος!
Σε τελική ανάλυση, η αταξία είναι παραγωγική, ακόμη και στον κόσμο της υπερτεχνολογίας που μελέτησε ο Αμπιγκέιλ Σέλεν από τα εργαστήρια της Hewlett-Packard στο Μπρίστολ (Αγγλία) και ο Ρίτσαρντ Χάρπερ, διευθυντής του Digital World Research Centre του Surrey University (Αγγλία), οι απόψεις των οποίων συμπλέουν. Μελετώντας πάνω από 10 οργανώσεις, οι δύο επιστήμονες έφτασαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ένας αλάνθαστος τρόπος για να διαπιστώσουν ποιος δουλεύει. Αρκεί να δούμε τα γραφεία και τα καλάθια των αχρήστων: στους πιο παραγωγικούς και τα δύο είναι γεμάτα.

Σύμφωνα με τον Άμπραμσον, η αταξία προσθέτει ακόμη 6 πλεονεκτήματα. 1) Ευελιξία: επιτρέπει τη γρηγορότερη και λιγότερο κοπιαστική προσαρμογή στο περιβάλλον. 2) Πληρότητα: προσφέρει μεγαλύτερη και πιο ποικιλόμορφη συλλογή στοιχείων. 3) Αντιστοίχηση: βοηθά στην αρμονία και την ανταλλαγή πληροφοριών με το εξωτερικό περιβάλλον, απαραίτητα στοιχεία για την επιβίωση.4) Ευρηματικότητα: αντιπαραθέτει με τυχαίο τρόπο τα στοιχεία ενός συστήματος ευνοώντας την έμπνευση και τη δημιουργικότητα. 5) Αποτελεσματικότητα: επιτρέπει την πραγματοποίηση στόχων με χαμηλότερη κατανάλωση πόρων. 6) Αντοχή: είναι πιο δύσκολο να αντιγραφεί.

Πηγή: planitikos.gr